Her yıl artık geleneksel hale getirdiğimiz “Rize’nin ‘EN’leri”ni bu yılda naçizane yapmaya çalıştım. Biliyorum ki bu değerlendirmelerime katılanlar dışında katılmayanlarda olacaktır. Tabii eksik bulanlarda. Bunu da gayet normal karşılıyorum.
Bu yıl tüm dünyayı etkileyen yeni tip koronavirüsten (Covid-19) maalesef Rizemizde payını aldı, kayıplarımız oldu. Hepsini rahmetle anıyoruz. 2021’in bu salgından bütün dünyanın kurtulduğu bir yıl olmasını diliyorum.
Şimdi fazla zamanınızı almadan başlayalım geleneksel “EN”lerimize…
Bana göre Rize’de 2020’nin “EN”leri:
Yılın en büyük kaybı: Eski Başbakan Rizeli Mesut Yılmaz hayatını kaybetti.
Yılın isim önerisi: “Rize-Artvin Havalimanı’na Mesut Yılmaz’ın ismi verilsin”
Yılın Rizeli valisi: Şırnak Valisi Ali Hamza Pehlivan.
Yılın Rizeli Kaymakamı: Ankara Beypazarı Kaymakamı Temel Ayca.
Yılın Rizeli bürokratı: Rekabet Kurumu Başkan Yardımcısı Haluk Recai Bostan.
Yılın Rizeli akademisyeni: Yeditepe Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Emin Gürses.
Yılın ataması: İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’na aslen Rizeli olan Şaban Yılmaz atandı.
Yılın Rizeli olduğunu duyunca sevindiğimiz kişisi: Almanya’da koronavirüse karşı %90 etkili aşıyı geliştiren şirketin kurucularından ve aslen Fındıklılı olan bilimci ve iş insanı Özlem Türeci.
Yılın ‘acaba tekrar yayına başlar mı?’ diye beklenen TV kanalları: Kaçkar TV, Gelişim TV ve Rize TV
Yılın kapanan gazetesi: Büyük umutlarla haftalık olarak yayın hayatına başlayan Didi gazetesi kapandı.
Yılın adı değişen gazetesi: Rize Gündem gazetesi, “Rize Takip” adıyla yayın hayatına devam etme kararı aldı.
Yılın hayatı kitaplaşan Rizelisi: Gazeteci Sefa Salantur, Eski TBMM Başkanı Rizeli Köksal Toptan'ın Karadeniz'in bir dağ köyünde başlayıp, devletin zirvelerine uzanan öyküsünü "Sakin Güç Köksal Toptan" adlı kitapla okuyucuyla buluşturdu.
Yılın Rize’yi anlatan kitabı: Gazeteci-Yazar Fatih Sultan Kar’ın kentin hafızasına katkı sağlayacak “Bir Zamanlar Rize” isimli prestij kitabı yayınladı.
Yılın sportif başarısı: Pazarspor, yıllar sonra yeniden TFF 2.Lig’e yükseldi.
Yılın kulüp başkanı: Pazarspor Kulübü başkanı Mustafa Taşkın
Yılın teknik direktörü: Pazarspor’u 2. kez 2. Lig’e çıkarmayı başaran Şevki Tonyalı
Yılın transferi: Çaykur Rizespor, dünyaca ünlü Fransız golcü oyuncu Loïc Rémy’i kadrosuna kattı.
Yılın sporda acı kaybı: Çaykur Rizespor'da 1,5 sezon forma giyen Faslı defans oyuncusu Muhammed Abarhoun, mide kanseri nedeniyle tedavi gördüğü hastanede hayatını kaybetti.
Yılın en tatlı değişimi: Çayeli ilçesinde yaşayan 12 yaşındaki down sendromlu Berat Sarı'nın hayatı, annesinden görerek ilgi duyduğu oklava sayesinde değişti ve oklavayla hamur açıp börek ve tatlı yapmaya başladı.
Yılın ters köşe yapan meyveleri: Rize merkeze bağlı köylerdeki bahçelerde erik ve karayemiş ağaçları, aralıkta çiçek açıp ocakta meyve verdi.
Yılın çayı: Çaykur'un kaçak çaya karşı ürettiği “Mezopotamya Çayı”
Yılın çay hasadı yapanları: Türkiye'de çalışma izni olan Senegalli 3 işçi Rize’de çay topladı.
Yılın en boru yasağı: DSİ 22. Bölge Müdürlüğünden yapılan açıklamaya göre aralarında Rize’nin de oldu Doğu Karadeniz Havzası'nda artık hiçbir dere yatağına büz (boru) konulmayacak.
Yılın eğlenmek isterken korku yaşayanı: Çamlıhemşin’e bağlı Ayder Yaylası'nda kamyonetin arkasına bağladıkları şambrelle karda kaymaya çalışan genci kovalayan köpek kayan genci korkutsa da arkadaşlarını eğlendirdi.
Yılın en şansız karne alanı: Fındıklı ilçesindeki Çağlayan Ortaokulu'nda okuyan Muhammet Abay, karnesini talihsiz bir kaza sonucu tedavi gördüğü KTÜ Farabi Hastanesi'nde aldı.
Yılın doğum günü sürprizi: Güneysu ilçesine bağlı Ortaköy köyünde yaşayan Kazım Alev, torunlarının yaptığı doğum günü sürprizi ile 100'üncü yaşını kutladı.
Yılın “helâl” dedirten notu: Pazar Kirazlık Camiinde akşam namazını kılmak için camiye giden imam Mustafa Bölükbaş, 10 TL para ve ona iliştirilmiş "Hocam caminizde ikindi namazını kılarken üşüdük. Isıtıcılarınızı kullandık. Hakkınızı helâl edin" not ile karşılaştı.
Yılın en acı kartopu oyunu: Çamlıhemşin’de 8 yaşındaki Metehan, evinin önünde kartopu oynarken kafasına düşen taş parçasıyla hayatını kaybetti.
Yılın buzağı: Rize'nin Karayemiş köyünde Memiş Fil'e ait 5 aylık buzağı, sahibinin komutlarına uyarak dediklerini yapması görenleri bile şaşırtıyor.
Yılın artan tehlikesi: KTÜ eski öğretim üyesi Jeoloji Mühendisi Prof. Dr. Osman Bektaş, Karadeniz Bölgesi’nin 2 fayın tehdidi altına olduğunu belirterek Rize'de deprem tehlikesinin 3 kat arttığını söyledi.
Yılın kulübesi: Güneysu ilçesinde yaşayan Muhammet Kar, babasının “Tehlikeli olur yapma” uyarısına rağmen 8 metre yüksekliğindeki kiraz ağacına kulübe yaptı.
Yılın tarihi yıkılışı: Çayeli ilçesindeki Aşıklar Deresi üzerine 19'uncu yüzyılda inşa edilen, Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu ve Müzeler Genel Müdürlüğünce koruma altındaki tarihi kemer köprü yıkıldı.
Yılın inek kurtarma operasyonu: Pazar Cumhuriyet Mahallesinde sahibi tarafından otlatılmak için ahırdan dışarı çıkarılan ve çay bahçesindeki çukura yuvarlanan ineği uzun uğraşılar sonucu itfaiye ve mahalle halkının yardımıyla kurtarıldı.
Yılın ayı kurtarma operasyonu: Pazar ilçesine bağlı Akbucak Köyü’nde tırmandığı ağaçta mahsur kalan ayı yavrusu, Doğa Koruma ve Milli Parklar Müdürlüğü ekipleri tarafından kurtarıldı.
Yılın zorunlu sökümü: Rize’de bir binanın çatı katındaki kafeteryanın tabelasındaki yan duran vosvosları görenler düşecek korkusu ile tedirgin olunca işletme sahibi indirmek zorunda kaldı.
Yılın en “ayı” talanı: Kış mevsiminin sona ermesi ile İkizdere’deki Anzer Yaylasına dönmeye başlayan yaylacılar, evlerinin ayılar tarafından talan edildiğini fark ettiler.
Yılın başkası için intihar girişimi yapanı: Pazar ilçesinde bir vatandaş İçişleri Bakanı Süleyman Soylu'nun istifa ettiği haberleri üzerine intihar girişiminde bulundu.
Yılın “yeşil” cezası: Rize’nin merkeze bağlı Muradiye beldesinde izinsiz ağaç kesen 5 kişiye merkeze bağı Muradiye Belde Belediyesi tarafında 392'şer lira para cezası verildi.
Yılın “izinsiz” cezası: Çamlıhemşin ilçesinde yetkili kurumlardan izin almadan Verçenik Dağı’na zirve tırmanışı gerçekleştiren dağcılara 392'şer lira idari para cezası uygulandı.
Yılın Survivorzedesi: Survivor programı yapımcısı ünlü televizyoncu Acun Ilıcalı’ya meydan okuyan Rize’nin Taşlık köyünde oğlu Muhammet ile birlikte bilyeli tahta arabalarla kayarak şov yapan Hikmet Duysak, tahta arabadan düşerek ayağını kırdı.
Yılın çay toplama yasağı: Çaykur, benzinle çalışan çay toplama motorlarının bitkide egzoz gazı kalıntısı bıraktığı gerekçesiyle yasaklandığını bildirdi.
Yılın kovalamacası: Kalkandere ilçesinde yayladaki arı kovanlarını bakmaya giden 2 kişi yolda karşılaştıkları yavru ayıyı önce araçları ile sonra yaya olarak kovaladı.
Yılın denizden yapılan protestosu: Ardeşen İlçesi’nde yapılması planlanan “Deniz Kafesli Balık Çiftliği Projesi” ilçe halkı ve su ürünleri kooperatifleri temsilcileri tarafından protesto edildi.
Yılın hatıra yaşatanı: Rizeli Meliha Çepli, 16 yıl önce vefat eden eşinden yadigâr kalan "Anadol" marka otomobilin satılmasına gönlü razı olmayınca, eşinin hatırasını yaşatma adına araç vinçle evinin çatısına çıkarıldı.
Yılın film gibi kurtuluşu: Çayeli ilçesinde yaşanan sel sırasında 1,5 yaşındaki kardeşiyle evde bulunan Dursun Ali Adalı adlı genç, çöken duvar nedeniyle yaralanmasına rağmen kardeşini son anda kurtarmanın mutluluğunu yaşıyor.
Yılın ekmeği ipe bağlı olanı: Çayeli’nin Büyükköy beldesinde her sağanak yağışın ardından doğal afetler ile karşı karşıya kalan Oktay Özdemir adlı esnaf, dükkânı sele kurban gitmesin diye iple caminin kolonuna bağladı.
Yılın ekmeğini taştan çıkaranı: Ardeşen’de 25 yıldır mermer ustalığı yapan iki çocuk annesi Birsen Akgün.
Yılın çorap öreni: Ardeşenli Zeki Döne, dedesinden görüp 6 yaşında yapmaya başladığı kıl çorabı örmeyi 60 yıldır sürdürüyor. Bu özel çorapların fiyatları ise 400 ile 500 TL arası değişiyor.
Yılın geri dönüşüm projesi: Rize Belediyesi, çay çöpünden mangal kömürü ve elektrik enerji üretimi sağlayacak tesis için start verdi.
Yılın işletme zekâsı: Kaçkar Dağları'ndaki 2 bin 700 rakımlı Huser Yaylası'nda bir işletmeci, sisin oluşturduğu ve adeta bulut denizini andıran manzarayı izlemeye gelen ziyaretçiler için kayık inşa etti.
En anlamlı isim verme çalışması: Rize Valiliği öncülüğünde yapılan çalışma ile il genelinde 15 polis merkezi amirliğine şehit polis memurlarının isimleri verildi.
Yılın tescil başvurusu: Uzakdoğu’dan getirilerek Rize’de ekimi yapılan satsuma cinsi mandalina için Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi tarafından “Coğrafi işaret tescil başvurusu” yapıldı.
Yılın en sağlıklı imza kampanyası: Ardeşen’de 42 yıldır görev yapan ve yaş haddinden dolayı görevi bitecek olan Dr. Ali Sarı’nın görevine devam edebilmesi için Salih Navdar başkanlığındaki Ardeşen Gazeteciler Derneği öncülüğünde imza kampanyası başlatıldı.
Yılın korkutan sanatçıları: Ayhan Alptekin, Yasemin Yıldız, Cimilli İbo (Hepsine şifalar diliyoruz)
Yılın “Rize’den rapçi de çıkar” dedirteni: Rizeli rapçi Kero, “Yollar” isimli eseriyle rapseverlerle buluştu.
Yılın farkındalık oluşturanları: Rize'de bir grup genç bir araya gelerek uyuşturucu madde bağımlılığına dikkat çekmek için "Farkına var" isimli bir kısa film çekti.
Bu liste böyle uzar gider ama yerimiz dar deyip işin içinden çıkalım :)
Herkes için önce sağlıklı ve huzurlu sonrada gönüllerince bir yıl diliyorum…
