Rize ilinde 2020 yılı çay hasadında çalışacak işçilere ilişkin konulara ait tavsiye kararları açıklandı.
Rize Vali Yardımcısı Abdullah Şen başkanlığında Rize Valiliği’nde düzenlenen ve Rize Çalışma ve İş Kurumu Müdür Yardımcısı Ali Can Doğan, İl Tarım ve Orman Müdür Yardımcısı Selda Dalgıç ve Ticaret İl Müdürü Osman Köseoğlu’nun katılımıyla gerçekleşen toplantıda yaş çay hasadında çalışacak işçilere ilişkin tavsiye niteliğinde bazı kararlar alındı.
Alınan kararlara göre, yaş çay hasadında konaklama sağlanmayan durumlarda çay toplama işlerinde çalışacak işçilere yaş ve cinsiyet ayrımı yapılmaksızın öğle yemeğinin verilmesi ile en az 250 kg çay toplama ve toplanan çayı çay alım yerine getirerek satma işinin de gerçekleştirilmesi şartı ile günlük 180 TL işçiye ödenmesi tavsiyesinde bulunuldu.
Konaklama, yemek, çay toplama malzemeleri, konaklama yerinden çay bahçesine kadar yol masrafının bahçe sahibi tarafından karşılanması durumunda ise en az 250 kg çay toplama ve toplanan çayı çay alım yerine getirerek satma işinin de gerçekleştirilmesi şartı ile günlük 150 TL işçiye ödenmesi tavsiyesinde bulunuldu
Ayrıca, kilo başı çay toplayanlar için kilo fiyatın 0,80 kuruş ve ton fiyatının 800 TL olarak ödenmesi tavsiye edildi.
Tavsiye kararında ayrıca çocuk işçiliğin önüne geçmek için çay toplama işlerinde 15 yaşını doldurmamış çocuklar ile çalışamayacak kadar yaşlı ve hasta işçilerin çalıştırılması, 15 yaşını doldurmamış çocuklar çalıştıran bahçe sahipleri ve çocukların velilerine 5326 Sayılı Kabahatler Kanununun 32. Maddesi gereğince çalıştırıldığı tespit edilen her çocuk için 395 TL idari para cezasının uygulanacağı açıklandı.
Toplantıda alınan kararlar şöyle açıklandı:
AMİR HÜKÜMLER
1- 27593 sayılı Tarımda İş Aracılığı Yönetmeliğinin Aracı Belgesi başlıklı 7. Maddesinde “Aracılık yapmak üzere başvuran ve Türkiye İş Kurumu tarafından tarımda iş ve işçi bulma aracılığı yapması uygun görülen gerçek veya tüzel kişilere, Türkiye İş Kurumu il veya şube müdürlüklerince yazılı olarak bilgi verilir. Talepleri uygun bulunan gerçek veya tüzel kişilerden Kurumca belirlenen miktarda masraf karşılığının tahsil edilmesini müteakip Tarımda İş ve İşçi Bulma Aracısı Belgesi verilir. Tüzel kişiler için bu belgede, tüzel kişiliği idare, temsil ve ilzama yetkili kişiler de gösterilir” denilmektedir. Toplantıda ilgili madde değerlendirilmiştir. Ayrıca ilgili yönetmeliğin 5. Maddesinin 3. Fıkrasındaki “Kurumdan izin alınmadan aracılık yapılamaz” hükmü gereği Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüklerinden alınmış “Aracı Belgesi” olmayanlara iş verilmemesine karar verilmiştir.
2- 21.06.2017 tarihli Genelgenin Usul ve Esaslar kısmının “b” bendine “Çalışma izni muafiyeti kapsamında olduğunu gösterir belge düzenlenen yabancılar bir takvim yılında en fazla doksan gün süreyle mevsimlik tarım işlerinde (Çay, fındık) çalışabilecektir.” Denilmektedir. Genelgenin Denetim bölümünün “a” bendinde “Bu Genelge kapsamındaki yabancıların ve işverenlerin denetimi ve uygulanacak yaptırımlar 6735 Sayılı Uluslararası İşgücü Kanununun 23. Maddesinin 5. Fıkrasına istinaden idari para cezası uygulanacağı ve bu yabancıların ülkemizde izinsiz çalışmamaları yönünde gerekli tedbirler alınacaktır” denilmektedir.
3- Çocuk işçiliğin önüne geçmek için çay toplama işlerinde 15 yaşını doldurmamış çocuklar ile çalışamayacak kadar yaşlı ve hasta işçilerin çalıştırılması, 15 yaşını doldurmamış çocuklar çalıştıran bahçe sahibi ve çocukların velilerine 5326 Sayılı Kabahatler Kanununun 32. Maddesi gereğince çalıştırıldığı tespit edilen her çocuk için 395 TL idari para cezası uygulanması amir hükümdür.
4- 2019 yılı çay toplama sezonunda; ilgili kamu kurumlarının, aracıların, işverenlerin ve mevsimlik işçilerin 19.04.2017 tarih ve 2017/6 Sayılı Başbakanlık Genelgesi hükümlerine titizlikle uyulması için gerekli tedbirlerin alınması zorunludur.
5- İşverenlerin çalıştırdıkları işçilerin kimlik bilgilerinin 1774 sayılı kimlik Bilgilendirme Kanunu esaslarına göre Muhtarlıklar aracılığı ile Tarım ve Orman Müdürlükleri, İŞKUR İl Müdürlüğü, Ziraat Odaları ve en yakın güvenlik birimlerine bildirilmelerine, kimliği bulunmayanlara iş verilmemesine,
6- Karadeniz Bölgesinde bazı illerimizde yabancılar mevsimlik tarım işçisi, çay ve fındık toplamada çalışmak için İçişleri Bakanlığınca genelge yayımlanmıştır. Gürcistan uyruklu ve il dışından gelecek işçiler için kaymakamlıklardan alınacak çalışma izin belgesi ve güvenlik soruştırma belgesine göre ayrıca ziraat odasında kurulacak olan takip masasına kayıt yaptırmaları zaruridir.
7- Muhtarlıklarca çay toplama işçisi olarak dışarıdan gelenlerin yabancılar kayıt defterine kaydının yapılması gerekir.
8- İşverenler ve köy muhtarlıklarının emniyet bakımından huzur bozucu olaylara anında müdahale ederek durumu en yakın güvenlik birimlerine bildirmeleri zorunludur.
TAVSİYELER
1- İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü Yabancılar Dairesi Başkanlığından gelen 21.06.2017 tarih ve E.28631 tarih ve E.28631 Sayılı yazıda “Karadeniz Bölgesinde bulunan Samsun, Ordu, Giresun, Trabzon, Rize, Artvin illerimizde yapılan çay ve fındık üretiminin çeşitli aşamalarında yoğun olarak mevsimlik tarım işçiliğine ihtiyaç duyulduğu belirtilmiştir. Özellikle hasat döneminde ürünün zamanında toplanabilmesini teminen ihtiyaç duyulan işgücü kaynaklarımızdan karşılanamadığı hallerde yabancı işgücü istihdamıyla karşılanabileceği değerlendirilmiştir. Mümkün mertebe yerli kaynaklarla bu ihtiyacın karşılanması işsizlikle mücadele açısından tavsiye olunur.
2- Çay toplama işlerinde çalışacak işçilere yaş ve cinsiyet ayrımı yapmaksızın günlük net ücretin 180 TL olarak belirlenmesi (Bu fiyata öğle yemeği, en az 250 kg çay toplamak şartı ve toplanan çayın çay alım yerine getirerek satma işi dahildir) tavsiye edilir.
3- İl dışından gelecek aracılara bağlı olan işçilerin ilçemize gelene kadarki masrafların kendileri tarafından karşılanması tavsiye olunur.
4- Konaklama, yemek, çay toplama malzemeleri, konaklama yerinden çay bahçesine kadar yol masrafı bahçe sahibi tarafından karşılanması durumunda işçiye günlük net 150 TL verilmesine (Bu fiyata en az 250 kg çay toplamak şartı ve toplanan çayın çay alım yerine getirerek satma işi dahildir) tavsiye edilir.
5- Kilo hesabı ile çay toplayanların işçi ücretlerinin kilo başına 0,80 kuruş olarak belirlenmesi (Ton fiyatının 800 TL olmasına) tavsiye edilir.
6- İşçi ücretlerinin iş bitimini müteakiben ödenmesi tavsiye olunur.
7- Komisyonumuzca çay tarımında çalışacaklara yönelik belirlenen ücretler 4857 Sayılı İş Kanunu’nun haftalık çalışma saatleri dikkate alınarak belirlenmiştir.
8- Çay müstahsillerinin ve arazi sahiplerinin zorunlu ziraat odası üyelikleri göz önüne alındığında çay toplama hususunda piyasa ekonomisinin gerçekleri ve serbest piyasa ilkeleri çerçevesinde işgücü piyasasının doğru fiyat dengesinin oluşması için örgütlü alternatif işgücünün oluşumu için ziraat odalarının alternatif ortak tutum sergilemeleri köklü çözüm için tavsiye edilir.
