SAMSUN İl Tarım ve Orman Müdürü İbrahim Sağlam, Karadeniz Bölgesi’ne özgü Jersey ırkı sığırların süt verimliliği ve dayanıklılığı nedeniyle bölge halkı için önemli bir geçim kaynağı haline geldiğini belirtti. Sağlam, “Jersey sütü, yüzde 6- 6.5 yağ oranı ile hem sağlıklı hem de ekonomik açıdan avantajlı. Bu hayvanlarla bir aile, yalnızca 1-2 inekle geçimini sağlayabiliyor” dedi.
Karadeniz Bölgesi’ne özgü, süt verimi yüksek Jersey ırkı sığırların yaygınlaştırılması amacıyla Samsun İl Tarım ve Orman Müdürlüğü tarafından kapsamlı bir çalışma hayata geçirildi. Bölgenin engebeli yapısına uygun, az yemle beslenebilen ve yüksek yağ oranına sahip süt üreten Jersey inekleri, özellikle kırsalda yaşayan aileler için önemli bir geçim kaynağı haline geldi. Jersey ırkı ineğin sütüne olan talebin artmasıyla birlikte, Samsun-Sinop Veteriner Hekimler Odası iş birliğiyle ayrıştırılmış dişi sperma kullanılarak sadece dişi buzağılar elde edilmesi sağlandı. Bu yöntemle son iki yılda 3 ila 4 bin hayvan tohumlandı. Tohumlama işlemleri ücretsiz olarak yapıldı ve elde edilen dişi hayvanlar sayesinde işletmelerin kapasitesi artırıldı. Yürütülen projeler kapsamında, yalnızca Samsun değil çevre iller de desteklenerek damızlık ihtiyacı karşılanmaya başlandı. Artan talep doğrultusunda, iki ayrı işletme kurulmasını öngören yeni bir proje de hazırlandı ve onay sürecine sunuldu. Bu işletmelerin hem Jersey ırkının sürdürülebilirliğini sağlaması hem de damızlık üretim merkezi olarak hizmet vermesi hedefleniyor.
JERSEY İNEĞİ KARADENİZ’DE AİLE EKONOMİSİNİN YENİ UMUDU
Jersey ineklerinin Karadeniz’e özgü bir süt hayvanı olduğunu belirten İl Tarım ve Orman Müdürü İbrahim Sağlam, “Jersey Karadeniz'in kendine özgü bir süt hayvanıydı. Yani bir evimizde 1 tane veya 2 tane Jersey ineğimiz olduğu zaman tüketimi az, sütü yağlı, yüzde 6- 6,5 yağ oranı var. Ve bir evde okuyan bir çocuk varsa bunu okutabiliyor aile. Geçimini 1-2 tane hayvanla sağlayabiliyor. Karadeniz engebeli yerler. Yani bir Holstein’e, bir Montofon’a veya Simental cinsine göre biraz daha mukavemeti güçlü bir hayvan. Aynı zamanda yetiştiriciliğe gerek yok. Saldığımızda çok az bir yem yiyor. Çünkü Karadeniz yağışlı bir bölge. Devamlı ot hakimiyeti var her yerde. Kendisinin doyumunu yaptırabiliyor. Toplanılan sütlere baktığımızda özellikle damızlık birliği sütün kalitesini artırmak için Jersey sütünü mutlaka kullanırlar. Yağ oranı ve katı madde oranı yüksek. Cüssesine göre daha az tüketim, daha çok süt verimi var” diye konuştu.
‘DOĞACAK HAYVANLARIN HEPSİ DİŞİ DOĞUYOR’
Samsun ve Sinop Veteriner Hekimler Odası ile birlikte yürütülen projeyle, ayrıştırılmış dişi sperma ithal edilerek uygulamaya başlandığını belirten Sağlam, “Jersey hayvanlarda et tutma kapasitesi fazla yok. Dolayısıyla biz bir proje uyguladık. Samsun-Sinop Veteriner Hekimler Odası ile beraber, ayrıştırılmış dişi sperma getirttik. Doğacak hayvanların hepsi dişi doğuyor. Dolayısıyla dişi hayvanla işletmeleri büyütebiliriz. Şu anda son 1-2 yılda 3-4 bin hayvanımızı biz bununla tohumladık. Hatta bölgemizde Trabzon'a falan da verdik bunlardan. Bunlarla beraber bu işletmelerimizi hatta biraz daha Simentalle, F1 melezi olarak olan Jerseylerimizi de o tohumla tohumlayarak dişi hayvanlarımızı, Jerseylerimizi biraz daha artırmaya girdik. Sebebi şu, Türkiye'nin her yerinden damızlık jersey almak için bizi arıyorlar. Dolayısıyla bunların ihtiyaçlarına cevap veremiyoruz. Muş'tan aradılar, Kastamonu'dan arıyorlar. Merkez olarak gördüler bizi. Bu şekilde göründüğümüz için biz de böyle bir proje yaptık. O projede yoğun bir şekilde devam ediyor. Tohumlarını ücretsiz yaptık. Yani bugün 1000-1500 liraya yakın iyi tohumlar. Hayvancılık Genel Müdürlüğü'nden bir bütçeyle Jersey hayvanlarına uygulanmak üzere bir proje yaptık. Bununla da hayvanlarımızı artırıyoruz” dedi.
Hayvancılığı geliştirme amacıyla 250 başlık iki ayrı işletme kurulmasını öngören yeni bir projeyi de Tarım ve Orman Bakanlığı’na sunduklarını ifade eden Sağlam, “İnşallah bölgemizde Jersey’in artırılması için ayrıca bir başka proje daha sunduk. Bu projeyle sadece Jersey yetiştiriciliği yapılacak. Aynı zamanda Türkiye’nin damızlık ihtiyacını karşılayacak merkezler kurmayı hedefliyoruz. Proje onaylanırsa Jersey ırkının bölgedeki varlığı daha da güçlenecek” diye konuştu. (DHA)
Haber – Kamera: Gökhan İÇKİLLİ / Samsun (DHA)
