ÇAY NASIL TOPLANIR?
Rize’de çay hasadının tamamına yakın bir kısmı geleneksel çay toplama makası kullanılarak yapılıyor.
ÇAYKUR ve bazı firmaların talepleri doğrultusunda, bazı özel çayların üretimi için elle toplama yapan üreticiler de vardır.
Ancak özellikle son 2 yıldır yaygınlaşan motorlu elle taşınan makineler de çay hasadında kullanılmaya başlanmıştır.
ÇAY TOPLARKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
Çay hasadında işlemeye uygun genç ve körpe çay yaprağı ile tomurcuğun toplanması esastır. Sürgünlerin 2,5-3,5 yapraklı iken hasat edilmesi en uygun yöntem olarak önerilmektedir.
ÇAY KAÇ SÜRGÜN TOPLANIR?
Rize’de genellikle 3 çay hasadı dönemi vardır. Her yılın Mayıs-Haziran aylarında ilk sürgün, Temmuz-Ağustos aylarında 2. sürgün ve Eylül-Ekim aylarında 3. sürgün toplanır.
Bazı yıllarda iklim koşulları uygun olduğunda ise hasat sayısının 4’e çıktığı da görülür.
HASAT VE HASAT SONRASI DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
- Hasat anında çay yaprakları ile tomurcuğun kırılıp kıvrılarak zedelenmemesine özen gösterilmelidir. Yolarak ve sıyırarak yapılan toplama hatalıdır.
- Temiz bir örtü üzerinde, güneş görmeyen gölge bir yerde biriktirilen çay yapraklarının uygun büyüklük- teki ekipmanlara konularak alım yerine hızla ulaştırılması gerekmektedir.
- Toplanan çay yaprakları en geç 6 saat içerisinde alım evine ulaştırılmalıdır. Alım evinde çaylar 20 cm kalınlığında serilmeli ve 1-2 saat arayla karıştırılmalıdır.
- Çay yapraklarının fabrikaya teslim edilinceye kadar toprakla, gübreyle, yağ vb. yabancı maddelerle teması engellenmelidir.
- Hasat edilen çay yaprağı sıkıştırılmadan uygun büyüklükteki ekipmanlara koyulmalıdır. Son yıllarda diğer ülkelerde plastikten yapılmış özel taşıma kapları kullanılarak çay yapraklarının zarar görmemesi sağlanır.
- Sıkıştırılan yapraklarda sıcaklık kısa sürede yükselir ve öncelikle zedelenmiş yapraklarda daha sonra tüm yapraklarda erken oksidasyona ve kurumaya sebebiyet vermektedir. Sıcaklığın aşırı yükselmesi çay yaprağında bulunan enzimlerin aktivitelerini büyük ölçüde ya da tamamen yitirmelerine neden olur. Bu durum yaprakların kimi zaman kırmızı renk almasına ve üretilen çayın renginin mat, deminin bulanık olmasına neden olmaktadır.
- Uygun olmayan koşullarda bekletilen çaylarda mikroorganizma faaliyetleri giderek artar. Bunun bir sonucu olarak çay yapraklarında ekşime görülür.
Muhabir: SONER KİRAZ