Asgari ücret 2023'te çifte rekorla belirlendi. Ocak ayında yüzde 54,7 artışla net 8506 TL olan asgari ücret bu dönemde 455 dolar bandına yükselerek döviz bazlı rekor kırdı. Haziran ayının gelmesiyle birlikte milyonlarca vatandaşın gözü Meclis'e ve yeni Kabine'ye çevrildi.
Meclis'te yasama döneme resmen başlarken, yeni Kabine üyeleri de belli oldu. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan oldu. Bakan Işıkhan'ın çağrısıyla Asgari Ücret Tespit Komisyonu toplanacak. Emekliler, memurlar, taşeronlar, anneler için gelir artırıcı düzenlemeler peş peşe gelecek. Bu arada çalışanlar da Haziran ayında belirlenecek ikinci asgari ücreti beklemeye başladı.
Bakan Işıkhan Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nu toplayacak
Yılın ikinci yarısı için belirlenecek asgari ücret için Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun toplanması gerekiyor. Bu toplantıya da Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan başkanlık edecek. Komisyonun diğer üyeleri ise işçileri temsilen Türk-İş, işvereni temsilen de TİSK oluyor.
Bakanlıktaki devir teslim töreninin ardından Işıkhan'ın ilk yapacağı işlerden birisi Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nu toplantıya çağırmak olacak. Böylece milyonları ilgilendiren asgari ücret zammı ilgili süreç de başlamış olacak.
Yeni asgari ücret 1 Temmuz'da yürürlüğe girecek
Sadece asgari ücretlileri değil işsizlik maaşı, iş göremezlik ödeneği ve staj parası gibi ödemeleri de etkileyen asgari ücret değiştiğinde birçok ödeme ve aylık da değişecek.
Asgari ücrete ara zam için kararı işçi, işveren ve hükümet temsilcilerinden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonu verecek. Yeni ücret 1 Temmuz'dan itibaren yıl sonuna kadar geçerli olacak şekilde tespit edilecek.
Asgari ücrete temmuz zammında enflasyon önemli kıstas
Asgari ücret belirlenirken enflasyon etkili oluyor. Ancak işçi ve işveren temsilcileri sadece enflasyona değil geçim endeksine, piyasa koşullarına ve işverenler açısından rekabet şartlarına da bakıyor. Ancak en etkili veri enflasyon oluyor. Burada 6 aylık enflasyon verisi önem kazanıyor.
Yine kamu işçilerine yapılacak toplu sözleşme zammı da etkili olacak kararlar arasında. Burada yüzde 40-45 gibi bir ilk 6 aylık artış oranı konuşuluyor. Ara zamda dikkate alınacak ilk 6 aylık enflasyon verisi Temmuz ayının üçünde belli olacak.
Ancak Merkez Bankası'nın ekonomistlerle yaptığı Piyasa Katılımcıları Anketi bazı ipuçları verdi. İlk 4 aylık enflasyon yüzde 15,22 çıkmıştı. 6 aylık enflasyonun yüzde 20'ler civarında çıkması bekleniyor. Ayrıca emekliler ve memurlar için bir refah payı eklenmesi de söz konusu. Beklentiler yüzde 30-40 aralığında bir Temmuz zam oranının ortaya çıkması yönünde.
Asgari ücret nasıl hesaplanıyor?
Asgari ücrete ilk 6 aylık enflasyon yansıtılırsa, bu tahmine göre halen 8 bin 506 lira 80 kuruş olan net asgari ücret 10 bin 329 lira 80 kuruşa yükselecek.
Eğer refah payı da eklenirse bu durumda artış yüzde 30 ya da 35'i bulabilecek. Geçen yıl Temmuz'daki gibi yüzde 30'luk bir ara zam yapılırsa, net asgari ücret 11 bin 58 liraya çıkacak. Yüzde 35'lik bir zam ise net asgari ücreti 11 bin 484 liraya taşıyacak. Bu arada asgari ücretten vergi alınmaması uygulaması da devam edecek.
Yüzde 30 artarsa 11.058 TL
Yüzde 35 artarsa 11.483 TL
Yüzde 40 artarsa 11.908TL
Asgari ücrette rekor bekleniyor
Ocak döneminde 455 dolarla döviz bazlı rekor kıran asgari ücret için 500 dolar bandı kritik bir eşik olacak. Pazarlıkların bu seviyeden başlaması bekleniyor. Kısacası Temmuzda asgari ücret dolar bazlı yeni rekorunu kıracak.
İki yılda %200 arttı
Asgari ücret artışları bu güne kadar hep enflasyon oranlarının üzerinde oldu. 2021 yılında yüzde 21,5 oranında artışla 2.825 liraya çıkan net asgari ücret bu yıl Ocak ayı için 8.506 liraya yükseltildi.
Bakıldığında son 2 yıllık artışın yüzde 200'u bulduğu görülüyor. Ocak ayında yapılan artış oranı ise yüzde 54.7 olmuştu. Bu ay yapılacak artış ile birlikte yıllık artışın yine yüzde 100'e ulaşması bekleniyor. Geçtiğimiz yıl da iki artış yüzde 100'ü bulmuştu. Asgari ücretin son 5 yıldaki değişimi ise şöyle:
Yıl Net Brüt Artış oranı (%)
2018 1.603,12 2.029,50 14.17
2019 2.020,73 2.558,18 26.05
2020 2.324,70 2.943.00 15.04
2021 2.825,90 3.577,50 21.5
2022/Ocak 4.253,40 5.004,00 50.04
2022/Temmuz 5.500 6.471 29.31
2023/Ocak 8.506 10.008 54.70
İşsize yeni ödeme
Belirlenecek yeni brüt asgari ücret asgari ücretlilerin maaşlarının yanı sıra kıdem ve ihbar tazminatına, hastalandığında aldığı rapor parasına, doğum yaptığında yararlandığı iş göremezlik ödeneğine de yansıyacak. İşsizlik maaşında en düşük ve en yüksek tutarlar da yeni asgari ücretle birlikte yükselecek.
İŞKUR'un yarı zamanlı çalışan annelere verdiği para da asgari ücret artışıyla yükselecek ödemeler arasında olacak. Sosyal yardımlardan yararlanmak için belirlenen gelir sınırı yeni asgari ücretle yükselirken; sigorta, GSS primleri, borçlanma tutarları da artacak.